Είναι κοινώς αποδεκτό πως η δημιουργία και λειτουργία πανεπιστημίων έχει πολλαπλά οφέλη, τόσο για την χώρα, αλλά ιδιαίτερα για τις περιοχές οι οποίες τα φιλοξενούν. Οφέλη που ποικίλουν από οικονομικά, κοινωνικά, ακαδημαϊκά και πολιτιστικά. Τρανταχτό παράδειγμα, η δημιουργία του ΤΕΠΑΚ, στη Λεμεσό! Ένα πανεπιστήμιο, το οποίο βελτιώνεται και προσφέρει στην κοινωνία συνεχώς.

Μέχρι σήμερα δημιουργούνται πανεπιστήμια, δημόσια και ιδιωτικά, στα μεγάλα αστικά κέντρα και δεν έχουμε πετύχει δυστυχώς να προσελκύσουμε στην επαρχία Αμμοχώστου. Επαρχία, η οποία είναι η μονή χωρίς πανεπιστήμιο. Απουσία πανεπιστημιακού ιδρύματος παρουσιάζεται και στα ορεινά, αλλά και σε άλλες περιοχές, όπως η Πόλη Χρυσοχούς. Τρείς περιοχές, οι οποίες αισθάνονται παραμελημένες και απομονωμένες από το κράτος. Ιδιαίτερα στις δύο τελευταίες περιοχές, εάν λειτουργούσαν πανεπιστήμια, με μερικές χιλιάδες φοιτητές, σήμερα θα ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα.

Είναι αδήριτη ανάγκη το κράτος να δημιουργήσει τρία ακόμα πανεπιστήμια. Το Πανεπιστήμιο Τροόδους, το πανεπιστήμιο Πόλης Χρυσοχούς και ένα στην ελεύθερη Αμμόχωστο.

Στις ορεινές μας περιοχές, στις οποίες έχουν επενδυθεί πάρα πολλά τα τελευταία χρόνια σε έργα υποδομής (αυτοκινητόδρομοι, έργα στις κοινότητες, κ.α.) αλλά και πολιτικές, όπως η στεγαστική πολιτική, με ένα πανεπιστήμιο στο οποίο θα φοιτούν μερικές χιλιάδες φοιτητές, η αναζωογόνηση των ορεινών μας περιοχών θα είναι πολύ πιο κοντά. Με την ύπαρξη ζωής ολόχρονα, οι φοιτητές, ακαδημαϊκοί και προσωπικό, θα διαμένουν στις ορεινές κοινότητες και έτσι θα στηριχθεί η τοπική κοινωνία αλλά και οι επιχειρήσεις.

Στην περιοχή της Πόλης Χρυσοχούς, ιδιαίτερα και μετά την ολοκλήρωση του αυτοκινητόδρομου Πόλης – Πάφου, δημιουργούνται νέες ευκαιρίες και αντίστοιχα οφέλη με τη δημιουργία ενός πανεπιστημίου.

Την ίδια ώρα, είναι απαραίτητη η δημιουργία ενός πανεπιστημιακού ιδρύματος στην ελεύθερη Αμμόχωστο, η οποία είναι και η μόνη επαρχία που δεν φιλοξενεί είτε κρατικό, είτε ιδιωτικό πανεπιστήμιο, κάτι που θα έχει πολλαπλά οφέλη στην περιοχή. Το πιο σημαντικό, είναι η αύξηση των μόνιμων κατοίκων σε μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από εποχικότητα.

Η κάθε περιοχή που αναφέρω έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες (περιβαλλοντικές, τουριστικές, γεωργία, οινοποιεία κ.α.). Ιδιαιτερότητες, οι οποίες αποτελούν πλεονεκτήματά τους, στη βάση των οποίων θα μπορούσε να εξειδικευθούν τα πιο πάνω ιδρύματα, ενώ το κόστος διαμονής των φοιτητών θα είναι πολύ πιο χαμηλό, σε σύγκριση με τα υφιστάμενα ενοίκια στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Σήμερα, χιλιάδες συμπατριώτες μας προτιμούν την Ελλάδα και το εξωτερικό (που εξ όσων γνωρίζω, ιδιαιτέρα για την Ελλάδα, η κυπριακή Κυβέρνηση καλύπτει και συνεισφέρει σε ετήσια βάση μέρος του κόστους). Είναι καιρός να θέσουμε ως προτεραιότητα μια στρατηγική, η οποία θα έχει ως στόχο να μένουν στο νησί μας οι περισσότεροι φοιτητές μας. Μερικές χιλιάδες Κύπριοι εάν επιλέγουν να φοιτήσουν Κύπρο, τα οφέλη, ιδιαίτερα τα οικονομικά, θα είναι τεράστια.

Η Κυβέρνηση οφείλει να προωθήσει τη δημιουργία των τριών αυτών πανεπιστημίων, είτε δημόσια, είτε ιδιωτικά, αν και θεωρώ είναι πιο ωφέλιμο να είναι δημόσια. Σε περίπτωση που υπάρχουν κωλύματα, για τη δημιουργία δημόσιων ανώτατων ιδρυμάτων σε αυτές τις περιοχές, η Κυβέρνηση θα μπορούσε να παρέχει κίνητρα και κρατική γή για την προσέλκυση πανεπιστημίων του εξωτερικού ή τη δημιουργία νέων ιδιωτικών πανεπιστημίων. Κάτι τέτοιο μπορεί να υλοποιηθεί μέσω ενός διεθνούς διαγωνισμού εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Το παράδειγμα και τον τρόπο πώς να προσελκύσουμε ιδιωτικά πανεπιστήμια, έδωσε πρόσφατα ο Δήμαρχος Πάφου, αφού πέτυχε να προσελκύσει στην πόλη του ένα σοβαρό και πολύ καλό πανεπιστήμιο. Το μόνο που χρειάζεται είναι θέληση, όραμα και λήψη απόφασης.

*Γιάννης Καρούσος
Τέως υπουργός Μεταφορών Επικοινωνιών και Έργων

Ο οδικός χάρτης, o οποίος πρέπει να ακολουθεί μια τουριστική περιοχή, για ομαλή και αποδοτική λειτουργία είναι απλός στο σχεδιασμό, αλλά ιδιαίτερα δύσκολος στην εφαρμογή του.

Ένα επιτυχημένο τουριστικό θέρετρο οφείλει να λειτουργεί με τέτοιο τρόπο, ούτως ώστε οι επισκέπτες του να το απολαμβάνουν, οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι να ευημερούν και οι κάτοικοι του να αισθάνονται υπερήφανοι.

Μια τουριστική περιοχή για να φτάσει στην πιο πάνω συνταγή χρειάζεται τα κατάλληλα…υλικά.

Για να πετύχει τα πιο πάνω πρέπει να κτίσει πάνω στη στρατηγική της ολοκληρωμένης τουριστικής εμπειρίας, ώστε οι επισκέπτες της να αποκτούν θετικές εμπειρίες και αξέχαστες αναμνήσεις με απώτερο στόχο επιστρέφοντας σπίτι τους να «κουβαλούν» και λίγο από το τουριστικό θέρετρο που επισκέφτηκαν και φυσικά να επιθυμούν να επαναλάβουν την εμπειρία δημιουργώντας έτσι επαναλαμβανόμενους επισκέπτες.

Δυστυχώς, φέτος, τα όσα βλέπουμε σε Αγία Νάπα και Πρωταρά δείχνουν ότι τίποτα από τα παραπάνω δεν θα συμβεί και τα αποτελέσματα της τουριστικής περιόδου θα είναι αρνητικά, στέλνοντας παράλληλα, ανησυχητικά μηνύματα και για την επόμενη τουριστική περίοδο. Οι αφίξεις είναι μειωμένες, αρκετά ξενοδοχεία παραμένουν κλειστά και άλλα φιλοξενούν Ουκρανούς πρόσφυγες εν μέσω καλοκαιρινής περιόδου. Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί στα αρνητικά, η ροή των τουριστικών αφίξεων από το αεροδρόμιο Λάρνακας προς τα κατεχόμενα, που ίσως λανθασμένα καταγράφονται ως αφίξεις στις ελεύθερες περιοχές. Ταυτόχρονα, όπως σημειώσαμε, έχουν εξαφανιστεί οι επισκέψεις των κρουαζιερόπλοιων, όπου μέχρι πέρσι τα βλέπαμε στη Μαρίνα Αγίας Νάπας.

Τα «αγκάθια», δεν σταματούν εδώ. Έχει διαπιστωθεί ότι τα έσοδα ανά επισκέπτη είναι σημαντικά μειωμένα και σε συνδυασμό με την κατακόρυφη αύξηση των επιτοκίων οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (εστιατόρια, τουριστικά καταστήματα, εταιρείες ενοικιάσεων κοκ) αντιμετωπίζουν πλέον θέμα βιωσιμότητας.

Το αρνητικό παζλ συμπληρώνει η ηχορύπανση και ο «κρακτισμός», όπου φέτος δείχνουν να είναι εκτός ελέγχου, όπως και η παραβατικότητα και η εγκληματικότητα σε όλα τα επίπεδα. Τα τραγικά αποτελέσματα, τα βλέπουμε καθημερινά μέσω διαφόρων αποτρεπτικών για τον τουρισμό εικόνων, που κυκλοφορούν στα ΜΚΔ.

Αυτά συμβαίνουν από επισκέπτες, αλλά κυρίως από μετανάστες αιτητές ασύλου, οι οποίοι επιδίδονται σε περιστατικά που δείχνουν ότι η κατάσταση κινδυνεύει να βγει εκτός ελέγχου, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την οικονομία και τον τουρισμό.

Το κλίμα που έχει δημιουργηθεί στην επαρχία Αμμοχώστου είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό και το μέλλον δείχνει ζοφερό.

Η Κυβέρνηση και πιο συγκεκριμένα, το Υφυπουργείο Τουρισμού, προς το παρόν δεν έχουν κάνει το παραμικρό για επίλυση των προβλημάτων που κυριαρχούν στον τουρισμό ιδιαίτερα σε αυτά που αφορούν την Αγία Νάπα και τον Πρωταρά. Συμπληρώθηκαν 100 μέρες διακυβέρνησης και δεν είδαμε να κατατίθενται ουσιαστικές προτάσεις, ούτε καν ανάληψη πρωτοβουλιών για βελτίωση της ποιότητας και επίλυσης προβλημάτων.

Φαίνεται ότι απουσιάζει το όραμα για τη σημαντικότερη και σταθερή «βιομηχανία» της χώρας.

Σήμερα, παρατηρούμε ότι ο σχεδιασμός από το Υφυπουργείο για την προβολή της Αγίας Νάπας και του Πρωταρά είναι μηδενικός. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μη αξιοποίηση της συμπερίληψης των παραλιών Nissi και Fig Tree στις κορυφαίες σε Ευρώπη και κόσμο.

Παρατηρούμε επίσης, ότι λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος από τα αρμόδια Υπουργεία χάθηκε ο τουρισμός κρουαζιέρας που ξεκίνησε με επιτυχία πέρσι στην Μαρίνα Αγίας Νάπας.

Ταυτόχρονα δεν υπάρχει πρόθεση να κατατεθούν και να εγκριθούν νομοσχέδια που έχουν ολοκληρωθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, και αφορούν την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος, όπως αυτό που αφορά τα κέντρα αναψυχής.

Επίσης δεν υπάρχει, ούτε καν σκέψη για αλλαγή της νομοθεσίας για να επιτραπούν στα καζίνα-δορυφόρους της Πάφου και της Αγίας Νάπας τραπέζια ( μόνο μηχανάκια δικαιούνται) με αποτέλεσμα χιλιάδες τουρίστες να μεταβαίνουν στα παράνομα καζίνο των κατεχόμενων.

Το ανησυχητικό είναι ότι Κυβέρνηση και υφυπουργείο Τουρισμού δεν έχουν αναγνωρίσει καν, ότι υπάρχει πρόβλημα, το μέγεθος του και τους κινδύνους που δημιουργούνται για το τουριστικό μέλλον της περιοχής.

Ο υφυπουργός Τουρισμού οφείλει άμεσα να αναλάβει δράση, ώστε να ανακτήσει χαμένο έδαφος. Να συντονίσει και να βοηθήσει τις τοπικές αρχές να επιλύσουν τα προβλήματα, να συγκρουστεί εφόσον χρειαστεί, για να δώσει λύσεις. Θα πρέπει να ετοιμαστεί ένα σχέδιο άμεσης δράσης, που να βασίζεται στην προβολή, βελτίωση συνδεσιμότητας, επίλυση προβλημάτων, ενίσχυση υποδομών, βελτίωση εμπειρίας του επισκέπτη, ασφάλεια και επαναφορά της κυπριακής φιλοξενίας. Παράλληλα, θα έπρεπε ήδη να ενισχύσει τις επαφές του με όλους τους σημαντικούς φορείς του τουρισμού (πράκτορες, αεροπορικές, εταιρείες κρουαζιέρων) σε ανώτατο επίπεδο (CEO) και όχι σε κατώτατο.

Σε συνεργασία με το υπουργείο Μεταφορών, το οποίο αγνοεί, (δεν είδα μέχρι σήμερα καμία κοινή τους δράση ή και πρωτοβουλία) οφείλει να δώσει συνέχεια σε όσα έχουν γίνει για τους τρόπους αύξησης των τουριστικών αφίξεων και βελτίωση της αεροπορικής και θαλάσσιας συνδεσιμότητας, η οποία είχε σταδιακή βελτίωση τα τελευταία χρόνια και έχει χτιστεί σε γερά θεμέλια, ενώ βέβαια πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης.

Δεν θέλουμε να ανακαλύψουμε τον…τροχό, αλλά ας κοιτάξουμε το τι έκαναν άλλα ευρωπαϊκά θέρετρα που αντιμετώπιζαν παρόμοια προβλήματα, όπως η Μαγιόρκα στην Ισπανία και το Χβαρ στην Κροατία που αποτελούν βέλτιστα παραδείγματα. Τα οποία αναγνώρισαν τα προβλήματα τους, προώθησαν λύσεις και δεν δίστασαν να συγκρουστούν με συμφέροντα για την υλοποίηση των μέτρων αυτών.

Μετά από 100 ημέρες της νέας διακυβέρνησης στην ελεύθερη Αμμόχωστο νιώθουμε όπως στην προ – Αναστασιάδη εποχή, όπου ήμασταν οι φτωχοί συγγενείς από τα κέντρα λήψης αποφάσεων.

Ας ελπίσουμε ότι η Κυβέρνηση με τις πράξεις της και τις ενέργειες της θα μας διαψεύσει.

Σε ότι αφορά τον τουρισμό, η Αγία Νάπα και ο Πρωταράς εκπέμπουν SOS και η κλεψύδρα φτάνει στο τέλος της. Εάν δεν επιλυθούν τα προβλήματα το συντομότερο, αυτά θα επεκταθούν σε ολόκληρη την Κύπρο. Για να λύσεις, όμως, προβλήματα, πρέπει και να θέλεις και να μπορείς. Προς το παρόν, το Υφυπουργείο Τουρισμού ούτε θέλει, ούτε μπορεί.